Aktorzy nadają literaturze nowe zupełnie inne życie – tekst wybrzmiewający mocnym aktorskim głosem na deskach teatru staje się osobną opowieścią. Jakimi czytelnikami są aktorzy? Czym staje się tekst czytany kilkadziesiąt razy, zapamiętywany? O tym opowie znany państwu aktor, który specjalnie dla Raportu o książkach interpretuje fragmenty literackie - Robert Czebotar. Teatralny szlak wrześniowego Raportu o książkach poprowadzi nas przez Grecję i Śląsk. Czym jest greckość, czym jest śląskość? O tym opowiedzą autorzy dwóch znakomitych książek: Dionis Sturis – który napisał „Zachód Słońca na Santorini” i Zbigniew Rokita, autor książki która znalazła się w finale NIKE 2021 „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku”. I tu nie zabraknie teatralnych wątków. Zaprasza Agata Kasprolewicz. (2:24) La Lupe - Puro Teatro (5:34) Rozmowa z Dionisem Sturisem o książce "Zachód słońca na Santorini" (41:42) Negros Tua Moria - Athineos (44:09) John Banville "Zaćmienie" (51:41) Rozmowa z Robertem Czebotarem cz.1 (1:33:56) Henry Purcell, aria Dydony z III Aktu "Dydony i Eneasza" (1:37:05) Michaił Bułhakow "Mistrz i Małgorzata" (1:48:43) Rozmowa z Robertem Czebotarem cz.2 (2:00:06) Vincent Youmans - Hallelujah, rosyjska wersja orkiestry Aleksandra Cvasmana z 1928r (2:01:39) Podziękowania (2:05:38) Rozmowa ze Zbigniewem Rokitą o książce "Kajś: opowieść o Górnym Śląsku" (2:38:44) Wisława Szymborska "Wrażenia z teatru" (2:41:02) Do usłyszenia (2:41:32) Wiesław Gołas  - "Mackie Majcher"

Dwadzieścia lat temu wszyscy byliśmy Nowojorczykami. Dziś, dwie dekady po zamachach 11 września, Ameryka odwraca się od świata, a świat patrzy na amerykańską potęgę z niepewnością. Czy jesteśmy bezpieczniejsi niż 20 lat temu? Czy terroryzm międzynarodowy odszedł w niepamięć czy tylko przegrupowuje szyki? W nowym rządzie Afganistanu nie ma nowych twarzy – jest stara gwardia talibów. Nie ustają prześladowania i pobicia przeciwników nowego reżimu. Czy należy współpracować z takimi władzami? W Norwegii wybory - pod znakiem polowań na wilki i pytań o przyszłość złóż ropy, które zbudowały potęgę tego kraju. Teksas praktycznie zakazuje aborcji, nawet w przypadku ciąży pochodzącej z gwałtu i kazirodztwa. Czy inne stany pójdą tą samą drogą? W Czarnogórze zamieszki uliczne w związku z intronizacją nowego zwierzchnika kościoła prawosławnego. W tle Serbia, Rosja i polityka. Opowiemy również o uczuciu, które obecnie towarzyszy nam może bardziej niż każde inne – o strachu. Rozkład jazdy: (2:08) Liza Minelli – New York, New York (5:34) Kacper Rękawek o USA 20 lat po zamachach 11 września (29:23) Jagoda Grondecka o sytuacji w Afganistanie (47:24) Bruce Springsteen – My City In Ruins (52:31) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o strachu (57:13) Raport o książkach (1:03:52) Podziękowania (1:07:57) Adrian Bąk o wyborach w Norwegii (1:20:28) Andrzej Kohut o zakazie aborcji w Teksasie (1:33:50) Marko Babić o zamieszkach w Czarnogórze (1:46:09) Do usłyszenia (1:46:50) Wiesław Gołas – W Polskę idziemy

Kandydat socjaldemokratów Olaf Scholz prowadzi w sondażach na niecałe trzy tygodnie przed wyborami w Niemczech. Jakim sposobem SPD, która jeszcze w maju była skazana na porażkę, dziś ma realne szanse na stworzenie rządu? I co rządy lewicy mogą oznaczać zarówno dla samych Niemiec, jak i dla całego kontynentu? Gość - Anna Kwiatkowska

Prezydent Biden broni decyzji o wycofaniu wojsk z Afganistanu i sposobu przeprowadzenia ewakuacji z Kabulu. Czy 31 sierpnia nastąpił koniec polityki interwencji Stanów Zjednoczonych w krajach, gdzie bezpieczeństwo Ameryki nie jest bezpośrednio zagrożone? Czy sojusznicy Waszyngtonu ciągle mogą liczyć na wiarygodność USA? Co kryzys afgański oznacza dla Europy? I dlaczego Unia nie ma wspólnej armii? Nikaragua szykuje się na listopadowe wybory. W ramach przygotowań jej przywódca Daniel Ortega aresztuje wszystkich potencjalnych rywali. Ukraina właśnie świętowała 30-lecie niepodległości, a jej prezydent spotkał się w Białym Domu z Joe Bidenem. Czy Zachód ciągle uznaje integralność terytorialną Ukrainy? Algieria zrywa stosunki dyplomatyczne z Marokiem. Dlaczego te dwa państwa od lat toczą spory? I jeszcze: nienawiść w czasach pandemii. Rozkład jazdy: (2:12) Lech Janerka - Niewalczyk (5:36) Marcin Fatalski o zmianie interwencyjnej polityki USA (30:06) Wojciech Lorenz o wspólnej armii UE (49:31) Imarhan – Imarhan (53:29) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o nienawiści w czasie pandemii (58:08) Podziękowania (1:02:14) Marcin Pośpiech o wyborach w Nikaragui (1:16:35) Michał Potocki o 30-leciu niepodległości na Ukrainie (1:34:04) Jan Natkański o sporze Algierii z Marokiem (1:48:45) Do usłyszenia (1:49:24) Souad Massi - Ghir Enta

Unia Europejska zapowiada dużą pomoc finansową dla państw graniczących z Afganistanem. Chodzi o to, by powstrzymać uchodźców przed próbami przedostania się do Europy. Unia nie chce powtórki z kryzysu migracyjnego 2015 roku, gdy kraje Unii przyjęły ponad milion uchodźców z Syrii. Czy w przypadku uchodźców z Afganistanu Unii uda się połączyć ochronę granic z humanitarną postawą wobec ofiar wojny? Gość - Anna Słojewska

Organizacje pomocowe ostrzegają, że po przejęciu władzy przez taliban zbliża się poważny kryzys humanitarny. W zasadzie już trwa. Od maja 400 tysięcy Afgańczyków straciło dach na głową. 18 milionów, czyli połowa mieszkańców potrzebuje natychmiastowej pomocy humanitarnej. Jednocześnie Europa obawia się powtórki z 2015 roku i kolejnego kryzysu migracyjnego. Czy w ogóle można go uniknąć? Gość - Wojciech Wilk

Historia zataczała koło już wiele razy, ale my staliśmy z głową podniesioną do góry. Nie mówmy więc o upadku Afganistanu, choć widok opuszczających kraj inżynierów, lekarzy, nauczycieli, dziennikarzy – łamie serce. Ale nasza flaga, nasi bohaterowie narodowi i dziedzictwo zawsze pozostaną z nami, a ludzie zza granic Afganistanu będą pracować na lepszą przyszłość, abyśmy kiedyś wszyscy mogli wrócić do kraju. Tak mówi dla raportu Ambasador Afganistanu, Pan Tahir Qadiry. Rozmowa z nim w specjalnym wydaniu Raportu na dziś.

Trwa ewakuacja obcokrajowców i Afgańczyków, którzy współpracowali z zachodnimi armiami. To, co dzieje się dziś w Afganistanie, to fiasko kilku dekad polityki amerykańskiej opartej na błędnej ideologii – mówi rozmówca Raportu. Na czym polegał błąd Amerykanów i dlaczego powtarzany był tak długo? Na granicy polsko-białoruskiej kilkudziesięciu migrantów koczuje między punktami granicznymi obu krajów. Jak zachować się humanitarnie wobec tych ludzi, wiedząc, że są oni wykorzystywani jako narzędzie polityczne przez białoruskiego despotę? Tysiące Haitańczyków ofiarami trzęsienia ziemi. Dlaczego i czy słusznie patrzymy na ten kraj, jak na współczesną wersję jądra ciemności? Saamowie - rdzenny lud żyjący w Norwegii i Szwecji - domagają się poszanowania swoich praw i tożsamości. Dlaczego tak długo nikt nie zwracał na to uwagi? Jak fotografować religię? Porozmawiamy o niezwykłej wystawie fotograficznej, której autor spróbował odpowiedzieć na to pytanie, rejestrując religijne gesty, rytuały i zwyczaje wyznawców siedmiu religii z Azji południowo-wschodniej. Opowiemy również o kłamstwie w polityce – niby nic nowego, ale jego odmiany potrafią zaskoczyć. ——— Andrew A. Michta is the dean of the College of International and Security Studies at the George C. Marshall European Center for Security Studies in Garmisch-Partenkirchen, Germany. The views presented are his own and do not necessarily reflect those of the George C. Marshall European Center for Security Studies, the Department of Defense, or the United States Government. Andrew M. Michta jest dziekanem Koledżu Studiów Międzynarodowych i Bezpieczeństwa w  George C. Marshall European Center for Security Studies in Garmisch-Partenkirchen. W programie przedstawione są jego osobiste poglądy, które nie muszą odzwierciedlać stanowiska George C. Marshall European Center for Security Studies, Departamentu Obrony, ani rządu Stanów Zjednoczonych.

Dramat Afganistanu rozgrywa się na oczach świata. W ciągu zaledwie kilku dni Talibowie zajęli wszystkie większe miasta kraju, włącznie ze stolicą - Kabulem. Tysiące ludzi szukają schronienia, próbują uciekać z kraju – zwykle bezskutecznie. Amerykanie i ich zachodni sojusznicy ewakuują swoje ambasady. W przededniu 20 rocznicy zamachów na World Trade Center Afganistanem znów rządzą talibowie. Wyszkolona i finansowana przez USA armia afgańska oddaje kraj bez walki. Żołnierze i politycy, którzy mieli tworzyć nowy Afganistan, uciekają w popłochu za granicę. Po co była ta wojna, po co śmierć tysięcy ludzi, po co miliardy dolarów wydane na jej prowadzenie? Goście: Wojciech Jagielski Mateusz Piotrowski Szymon Mutwicki Reporter - Marcin Pośpiech

Specjalny wyjazdowy Raport o książkach z Budy Ruskiej. Sierpień na Suwalszczyźnie to spełnienie lata, łąka pełna pajęczyn, świerszcze grające wieczorami, niskie słońce i długie cienie. A także czas literackich wędrówek po tej zielonej krainie Pogranicza. Gościmy na Festiwalu "Patrząc na Wschód"w Budzie Ruskiej – wsi założonej dawno temu przez Staroobrzędowców, prawosławnych buntowników, których historia jest opowieścią o nieuchronnym znikaniu. To oni, jak i cała Suwalszczyzna są częścią "starowiecza", o którym opowie w Raporcie o książkach Andrzej Stasiuk. Opowie też o swojej nowej znakomitej powieści pt. "Przewóz". W plenerowym Raportowym studiu w Budzie Ruskiej zagości także Monika Sznajderman ze swoją ostatnią książką „Pusty Las”. To opowieść o znikaniu sąsiadów – kolorowych niegdyś i pełnych życia łemkowskich wsiach Beskidu Niskiego, które kolejne zarazy, epidemie, pogromy i wysiedlenia zmieniły w Pusty Las. To także opowieść o pokorze wobec przemijania. Pustkę po swoich sąsiadach wypełniają muzycy z okolicznych Sejn – wypełniając synagogę dźwiękami klarnetów, kontrabasu, skrzypiec, trąbki. Tradycję łączą z improwizowanym jazzem. Będziemy na ich koncercie. Nieopodal Sejn, wśród zielonych wzgórz położony jest Dwór Miłosza. Gościł tam przed wojną młody chłopak, który nie mógł wtedy podejrzewać że zostanie jednym z najważniejszych poetów 20 wieku. Nieznane, młodzieńcze, nieco awanturnicze, nieco frywolne lata Miłosza w Krasnogrudzie zapisane są w jego poezji – poszukamy ich śladu. I to niej jest wszystko co czeka na Państwa sierpniowym Raporcie o książkach. Proszę zajrzeć do środka – będą niespodzianki! Zaprasza Agata Kasprolewicz.

Czy energia nuklearna może być lekiem na całe zło wynikłe ze zmian klimatycznych? W raporcie IPCC nie ma o tym mowy, ekolodzy dzielą się na tych, którzy wierzą, że elektrownie atomowe to przyszłość świata bez wykorzystywania paliw kopalnych i takich, którzy nie chcą o tym słyszeć. Skąd te różnice zdań i dlaczego Niemcy - jeden z głównych graczy w polityce ekologicznej Europy i świata - tak bardzo nie lubią atomu? Chiny chcą być potęgą technologiczną i mają pomysł jak to osiągnąć: poprzez bardzo ostre regulacje ogromnej części swojej gospodarki. Czy to się może udać? Władze Malty biorą odpowiedzialność za śmierć dziennikarki śledczej badającej układy korupcyjne. Dlaczego ta rajska wyspa nie potrafi wyjść z narodowej traumy, w którą wpadła przed czterema laty? Rosja kładzie pierwsze światłowody w Arktyce. Czy uda jej się wygrać wyścig o bogactwa dalekiej północy ze Stanami Zjednoczonymi i innymi uczestnikami tej gry? Porozmawiamy także o tym, jak reżim Łukaszenki niszczy dziennikarzy, którzy wchodzą mu w drogę. Właśnie ukazała się książka na ten temat. Opowiemy też rzeczach, które noszą w sobie zaszyfrowane treści.

Płoną lasy w Grecji. Coraz więcej pożarów pojawia się we Włoszech. Władze i służby ratownicze nie nadążają z akcją pomocy. Czy kolejne klęski żywiołowe należy wiązać ze zmianami klimatu? Czym różnią się te pożary od podobnych na Syberii, Alasce czy w Amazonii? I czy Europa właśnie doświadcza na czym praktycznie polega zagrożenie związane z tymi zmianami? Gość - Krzysztof Świerkosz

Białoruscy sportowcy nie chcą wracać do kraju z igrzysk olimpijskich, działacz imigracyjny umiera tragicznie w Kijowie. Rok po rozpoczęciu rewolucji godności Łukaszenka i jego ludzie nie zwalniają uścisku, którym dławią społeczeństwo. Jak przez ten rok zmienili się Białorusini, czy ich opór i bohaterstwo przyniosą im wolność? W Etiopii już nie tylko przemoc, ale też głód. Wojna w Tigraju staje się coraz bardziej zacięta, coraz trudniejsza dla miejscowej ludności i coraz mniej zrozumiała dla reszty świata. Międzyodrze to polsko-niemiecki cud natury. Posłuchamy ptaków i ludzi, którzy potrafią się nimi zachwycać. Międzynarodowy Panel do Spraw Zmian Klimatycznych przygotowuje kolejny kluczowy raport. Czym jest to ciało i dlaczego warto traktować poważnie jego ustalenia? Świat wszedł w erę rewolty. Kim są współcześni buntownicy i dlaczego nie należy ich ignorować? Porozmawiamy z autorem książki na ten temat. I jeszcze o zdradzie: jak to jest, gdy mały naród zostaje porzucony przez wielki (przynajmniej liczbowo), któremu zaufał?

Po wycofaniu zagranicznych wojsk z Afganistanu Talibowie kontynuują ofensywę przeciwko siłom bezpieczeństwa. W kilku prowincjach islamiści osiągają sukcesy, w Kabulu celem ataku stał się dom ministra obrony. Czy właśnie spełnia się najczarniejszy scenariusz rozwoju sytuacji w Afganistanie po wycofaniu Amerykanów i ich sojuszników? Gość - Jagoda Grondecka

W Watykanie proces o defraudację milionów euro przez kardynała, który kiedyś zarządzał pieniędzmi Stolicy Apostolskiej. Po raz pierwszy w  historii tej rangi duchowny z Kurii Rzymskiej sądzony jest jak zwykła - świecka osoba i może trafić na lata do więzienia. Dlaczego banki watykańskie mają problem z prawem? Liban na skraju upadku. Rok po tragicznym wybuchu w porcie bejruckim kraj stacza się w przepaść korupcji i niekompetencji politycznej. W Gruzji napięcia polityczne i społeczne po zamieszkach wokół parady równości w Tbilisi i śmierci dziennikarza. Dlaczego w tym kraju wrze od ubiegłorocznych wyborów? W Mołdawii proeuropejska partia zdobywa pełnię władzy. Czy poradzi sobie z systemową korupcją w tym kraju i zbliży Mołdawię do Unii Europejskiej? W Jemenie pogłębia się kryzys humanitarny. 20 milionów ludzi potrzebuje natychmiastowej pomocy. Dlaczego nie można zakończyć trwającej od siedmiu lat wojny wyniszczającej kraj i jego mieszkańców? Czy manipulacja w mediach ma swoje granice? Co to jest deepfake i dlaczego staje się to kolejną zmorą mediów społecznościowych? Porozmawiamy również o tym, jak telewizja schlebia najniższym ludzkim instynktom. Oczywiście nie polska, skądże znowu – południowokoreańska.

W Tunezji zamach stanu. W tle Covid-19, narastająca korupcja w kraju i rozprawa z islamistami. Prezydent zdymisjonował premiera i zawiesił parlament, powołując się na zagrożenie dla istnienia państwa. Tysiące Tunezyjczyków wyległo na ulice w poparciu dla działań prezydenta, ale liderzy partii – od islamistów do lewicowców – uważają, że to zamach na demokrację. Czy kraj, w którym przed ponad dziesięciu laty zaczęła się arabska wiosna, przetrwa kolejny wstrząs? Gość - Jan Natkański

W Japonii olimpiada, której nie chcą mieszkańcy kraju. Zaczynają się Igrzyska bez widowni, rozgrywane w napięciu społecznym i obawie przed możliwym wybuchem epidemii w wiosce olimpijskiej. Sportowcy cieszą się ze swojego święta, nawet jeśli ta olimpiada nie przypomina święta sportu. Niemcy wciąż w szoku po największej powodzi od lat. Czy można było uniknąć śmierci ponad 170 ludzi? Co ten dramat mówi nam na temat zarządzania kryzysami w najbogatszym kraju Europy i jak wpłynie na wybory, które odbędą się za dwa miesiące. We Francji dramatyczny wzrost zachorowań na Covid, któremu nie towarzyszy wzrost hospitalizacji ani zgonów. Rząd prezydenta Macrona wprowadza silne obostrzenia, a część Francuzów oskarża go o zamach na wolność. Władze i służby bezpieczeństwa wykorzystują oprogramowanie Pegasus do obserwowania i podsłuchiwania tysięcy ludzi w różnych krajach. Czy we współczesnym świecie można uciec przed inwigilacją służb, które się nami interesują? W irackim Kurdystanie w dalszym ciągu przebywają setki tysięcy uchodźców, którzy nie mogą wrócić do domu. Jak pomagają im Kurdowie, czy reszta świata nimi się interesuje? Porozmawiamy również o turystyce, a właściwie o patoturystyce; dzisiaj nawet najbardziej niewinne czynności mogą nabierać formy patologicznej, turystyka też się nie uchroniła. ——— Polskie organizacje prowadzące akcję symbolicznej adopcji dzieci "Przywracamy marzenia dzieciom w Kurdystanie": - Stowarzyszenie Solidarności Globalnej: https://solidarity.com.pl/kurdystan/ - Centrum Wolontariatu w Lublinie: https://wolontariat.lublin.pl/

Stany Zjednoczone sygnalizują, że są bardzo blisko zawarcia umowy z Niemcami w sprawie Nord Stream 2. Amerykanie mają też naciskać na Ukraińców, by nie zgłaszali sprzeciwu wobec umowy. W amerykańskim Kongresie nie ma jednak ciągle zgody na dokończenie inwestycji i rośnie presja, by administracja wprowadziła w życie uchwalone w ubiegłym roku  sankcje na firmy budujące rurociąg. Czy Rosja już wygrała rozgrywkę o Nord Stream 2? Gość: Szymon Kardaś

W RPA zamieszki, plądrowanie sklepów i miejsc użyteczności publicznej, policja i wojsko na ulicach. Zwolennicy byłego prezydenta Jacoba Zumy wychodzą na ulice po aresztowaniu polityka oskarżonego o korupcję, pranie brudnych pieniędzy i nadużycia władzy. Dlaczego marzenia o tęczowej i szczęśliwej Republice Zjednoczonej Afryki pod rządami Afrykańskiego Kongresu Narodowego od prawie trzech dekad nie mogą się spełnić? W Bułgarii drugie wybory w ciągu kilku miesięcy, a być może za chwilę trzecie. Skąd impas polityczny w kraju, który mimo członkostwa w Unii Europejskiej nie może wyzwolić się z systemowej korupcji? Prezydent Haiti zamordowany w zamachu. Dlaczego kraj, który kiedyś był potęgą gospodarczą i jako jeden z pierwszych na świecie wyzwolił niewolników dziś jest symbolem państwa upadłego? Brytyjski miliarder Richard Branson leci w kosmos, a przynajmniej w okolice. Po co ludziom bogatym turystyka kosmiczna? Burze i powodzie w Niemczech, fala upałów i pożarów w Kanadzie i USA. Skąd tak duża liczba klęsk żywiołowych tego lata? I co mają one wspólnego ze zmianami klimatu? Opowiemy również o szczęściu, jak je mierzyć i dlaczego to nie jest dobry pomysł.

Litwa chce budować płot na granicy z Białorusią w próbie powstrzymania fali nielegalnych imigrantów. Sejm w Wilnie uznaje, że wzrost migracji jest prowokowany przez władze w Mińsku w celu destabilizacji Litwy. Prezydent Łukaszenka odwiedza Moskwę po raz czwarty w tym roku, a w kraju trwa terror wymierzony w opozycję, przede wszystkim w niezależnych dziennikarzy. Czy białoruska opozycja przetrwa? Gość - Paweł Łatuszka