Bu bölümde konuğum Osman Ulagay. Osman Bey'i gazeteci, ekonomi yazarı olarak tanıyoruz. "Bir Ömrün Aynasında Türkiye’de 82 Yıl" kitabı, hayat hikâyesi merkezli, Osman Ulagay'ı ve Türkiye'nin çalkantılı dönemlerini farklı görmemizi sağlıyor. Ulagay'ın dedeleri Cumhuriyet'in kuruluşunda görevli Osmanlı memurları. Dedesi Hüsnü Kortel siyasetçi, ilk elektrik mühendislerinden; elektrik enerjisi aydınlatmasını ifade eden Kortel soyadını alıyor. Diğer dedesi Dr. İbrahim Etem Ulagay, eczacı, doktor, kimyager; İbrahim Etem İlaç Fabrikası kurucusu, ilk Reşat Altını üreticisi. Burjuva sınıfında, 3 dil bilen, Oscar Wilde hikayeleri okuyan anneyle büyüyen Osman Ulagay'ın ailesi ve çevresi dinlenesi, bakılası… Osman Bey ile Davos’tan girdik, Çin’den çıktık; "eski Türkiye"den, "Türkiye’nin, dünyanın hali"nden bahsettik. Meral Tamer’i de andık. Ulagay’ın “Bu kadar saçmalık fazla” sözüyle bitirdiği söyleşiyi dinleyin.

Original title: 243- Osman Ulagay

Original description: Bu bölümde konuğum Osman Ulagay. Biz Osman Bey'i bir gazeteci, ekonomi yazarı olarak tanıyoruz. Son kitabı "Bir Ömrün Aynasında Türkiye’de 82 Yıl" ise onun hayat hikâyesini merkezine olarak hem Osman Ulagay'ı hem de Türkiye'nin farklı çalkantılı dönemlerini biraz daha farklı görmemizi sağlıyor. Ulagay'ın her iki dedesi de Cumhuriyet'in kuruluş yıllarında önemli vazifelerde buluşmuş Osmanlı devletinin yüksek seviyede memurları. Dedesi Hüsnü Kortel bir siyasetçi, üstelik Türkiye’nin ilk elektrik mühendislerinden biri; soyadı kanunu çıktığı zaman, elektrik enerjisinin aydınlatmada kullanılmasını ifade eden Kortel soyadını alıyor. Bir diğer dedesi Dr. İbrahim Etem Ulagay, eczacı, doctor ve kimyager. İbrahim Etem İlaç Fabrikası'nın kurucusu,ilk Reşat Altını’nı üretip gramajını belirleyen kişi. Belki de “burjuva” diyebileceğimiz bir sınıfta, 3 yabancı dil bilen, ona çocukluğunda Oscar Wilde hikayeleri okuyan bir anneyle büyüyen Osman Ulagay, ailesi ve çevresinde gelişen olaylar herkes çok dinlenesi, bakılası… Osman Bey ile sohbete Davos’tan girdik Çin’den çıktık, “eski Türkiye’den” bahsederken “Ne olacak bu Türkiye’nin dünyanın hali”ni de konuşmaya çalıştık… Meral Tamer’den söz etmeyi de tabii ki ihmal etmedik. Ulagay’ın “Bu kadar saçmalık fazla” sözüyle bitirdiği söyleşiyi dinlemenizi tavsiye ederim.

In this episode, our topic is Turkish baths; my guest is Ergin İren, the owner of Kılıç Ali Paşa Hamam. How does a person become a bathhouse owner if it wasn't passed down from their parents? In this sense, Ergin is an interesting example. He grew up thinking he would be part of his family's "yogurt business", even received training, but suddenly everything changes. It's a truly interesting story... While listening, you will both witness Ergin İren's adventure and learn a lot about our own culture that we've "drifted away from", or you will refresh what you know while thinking frequently. At least, that's what I think. A Turkish bath is mentioned, but we have absolutely no advertising relationship, let me drop my note and leave some topic headings... * What happens in a Turkish bath in today's world? * From Külhanbeyi to masseuse; a mini Turkish bath dictionary * Some cultures that have been "holding water" since history; those who hold water * Turkish bath/sauna/bathing culture from Russia to Finland, Korea to Japan * Food in the Turkish bath... * Turkish baths of the past/present * Turkish bath architecture and of course, Mimar Sinan * Where is the best exfoliating mitt produced? * Being washed by someone... * There's a vibe in the Turkish bath; what does this tell us? * Cold room, tepid room, hot room; what does each express?

Original title: 242- Ergin İren

Original description: Bu bölümde konumuz hamamlar; konuğum Kılıç Ali Paşa Hamamı'nın sahibi Ergin İren. Anadan-babadan devrolmadıysa bir insan nasıl hamamcı olur? Bu anlamda Ergin enteresan bir örnek. Ailesinin 'yoğurt işinin' bir parçası olacağını düşünerek büyümüş, hatta eğitim almışken birden her şey değişiyor. Gerçekten ilginç bir hikâye… Dinlerken hem Ergin İren'in macerasına tanıklık edecek hem de "koptuğumuz" kendi kültürümüz hakkında çok şey öğrenecek ya da bildiklerinizi tazelerken sıkça düşüneceksiniz. Yani bence öyle. Bir hamam adı geçiyor ama reklam ilişkimiz zerre yok, notumu düşüp bazı konu başlıkları da bırakayım… * Bugünün dünyasında hamamda neler olur? * Külhanbeyinden natıra; bir minik hamam sözlüğü * Tarihten bu yana "su tutan" bazı kültürler; suyu tutanlar * Rusya'dan Finlandiya'ya, Kore'den Japonya'ya hamam/sauna/banyo kültürü * Hamamda yemek... * Bir zamanların/bugünün hamamları * Hamam mimarisi ve tabii ki Mimar Sinan * En iyi kese nerede üretilir? * Biri tarafından yıkanmak... * Hamamda bir hal var; bu bize neler söylüyor? * Soğukluk, ılıklık, sıcaklık; her biri ne ifade ediyor

Nasıl Olunur'un bu bölümünde konumuz Klasik Türk Müziği, konuğum müziğin icracısı, akademisyen, yazar ve araştırmacı Hüseyin Kıyak. Hüseyin ile Türk Sanat Müziği’nin dününden bugününe, notasından makamına pek çok konu konuştuk. Sohbetimizden bazı konu başlıkları… • Klasik Türk Müziği, Türk Sanat Müziği, Osmanlı / Türk musikisi, musiki… Adı ne? • Bu müziğin altın dönemi ne zamandı? Bugün nerede? Bu müzik başka müzikler için de yaşıyor mu? • Makam, güfte, güfte mecmuaları, şarkı, çeşni; bunlar neler? • Klasik Türk Müziği’nde eski dönemlere dair kaynak azlığının nedenleri neler? • Bu müziği bugünlere kadar taşıyan belli başlı isimler ya da olaylar neler? • Ninninin de bir makamı var, ezanın da… • Bir Türk Sanat Müziği sanatçısının olmazsa olmazları nelerdir? • Konservatuarın kuruluşu, 1926’da Klasik Türk Müziği Eğitimi’nin kaldırılışı ve tüm bunların etkileri • Müzikte plak, radyo ve televizyon dönemi… • Bir makamı nasıl tanırız? In this episode of "How to Be," our topic is Classical Turkish Music, and my guest is Hüseyin Kıyak, a performer, academic, writer, and researcher of music. With Hüseyin, we discussed many topics from the past to the present of Turkish Classical Music, from its notes to its maqam. Some topics from our conversation... • Classical Turkish Music, Turkish Art Music, Ottoman / Turkish Music, Musiqi... What's its name? • When was the golden age of this music? Where is it today? Is this music still alive in other music? • Maqam, lyrics, lyric collections, song, flavor; what are these? • What are the reasons for the scarcity of sources about the old periods in Classical Turkish Music? • What are the main names or events that have carried this music to the present day? • The lullaby has a maqam, and so does the call to prayer... • What are the must-haves of a Turkish Classical Music artist? • The establishment of the conservatory, the abolition of Classical Turkish Music Education in 1926, and the effects of all these • The era of records, radio, and television in music... • How do we recognize a maqam?

Original title: 241- Hüseyin Kıyak

Original description: Nasıl Olunur’un bu bölümünde konumuz Klasik Türk Müziği, konuğum müziğin icracısı, akademisyen, yazar ve araştırmacı Hüseyin Kıyak. Hüseyin ile Türk Sanat Müziği’nin dününden bugününe, notasından makamına pek çok konu konuştuk. Sohbetimizden bazı konu başlıkları… • Klasik Türk Müziği, Türk Sanat Müziği, Osmanlı / Türk musikisi, musiki… Adı ne? • Bu müziğin altın dönemi ne zamandı? Bugün nerede? Bu müzik başka müzikler için de yaşıyor mu? • Makam, güfte, güfte mecmuaları, şarkı, çeşni; bunlar neler? • Klasik Türk Müziği’nde eski dönemlere dair kaynak azlığının nedenleri neler? • Bu müziği bugünlere kadar taşıyan belli başlı isimler ya da olaylar neler? • Ninninin de bir makamı var, ezanın da… • Bir Türk Sanat Müziği sanatçısının olmazsa olmazları nelerdir? • Konservatuarın kuruluşu, 1926’da Klasik Türk Müziği Eğitimi’nin kaldırılışı ve tüm bunların etkileri • Müzikte plak, radyo ve televizyon dönemi… • Bir makamı nasıl tanırız?

In this episode, my guest is a political analyst, writer, and historian, Soner Çağaptay. We discussed the March 19th process, its before and after, with Çağaptay, whose main areas of study are Turkey-US relations, Turkish domestic politics, and Turkish nationalism, and who has three books on Recep Tayyip Erdoğan in addition to his texts and books on these subjects... I also asked Çağaptay, who speaks German, French, Ottoman Turkish, Spanish, Bosnian, Hebrew, and Azerbaijani in addition to Turkish and English, "How do you learn so many foreign languages?" We opened a separate parenthesis for Darüşşafaka. If we list some headings... * Are we in a "Competitive Authoritarian Regime"? Or are we now just in an authoritarian period? * In which direction is cultural hegemony? * What is the level of support for AKP among the educated segment? * The explanation of the statement "Atatürk's dream came true during Erdoğan's era"... * Atatürk, who is once again being embraced. * Who is embracing which period of Mustafa Kemal Atatürk? * The role of young people in this period... * US-Turkey relations * How did the 7 children of a poor worker family born in Malatya become such educated people?

Original title: 240- Soner Çağaptay

Original description: Bu bölümde konuğum bir siyasi analist, yazar ve tarihçi Soner Çağaptay. Başlıca çalışma alanları Türkiye-ABD ilişkileri, Türk iç politikası ve Türk milliyetçiliği olan, bu konudaki metin ve kitaplarının yanı sıra Recep Tayyip Erdoğan üzerine de üç kitabı olan Çağaptay ile 19 Mart süreci, öncesi ve sonrasını konuştuk... Türkçe ve İngilizce dışında, Almanca, Fransızca, Osmanlıca, İspanyolca, Boşnakça, İbranice ve Azerice de bilen Çağaptay'a "Bu kadar yabancı dil nasıl öğrenilir?"sorusunu da yönelttim. Darüşşafaka'ya ayrı bir parantez açtık. Bazı başlıkları da sıralarsak... * Bir "Rekabetçi Otoriter Rejim" içinde miyiz? Yoksa artık sadece otoriter dönemde miyiz? * Kültürel hegemonya hangi yönde? * Eğitimli kesimde AKP'ye destek ne düzeyde? * "Atatürk'ün rüyası Erdoğan döneminde gerçekleşti" ifadesinin açılımı... * Yine yeniden sahiplenilen Atatürk. * Kimler, Mustafa Kemal Atatürk'ün hangi dönemini sahipleniyor? * Gençlerin bu dönemdeki rolü... * ABD-Türkiye ilişkileri * Malatya doğumlu yoksul bir işçi ailesinin 7 çocuğu nasıl bu kadar eğitimli insanlar oldular?

My guest, musician Mabel Matiz, has gained a wide audience not only with his songs but also with his aesthetic understanding, sincere stance, and sensitivity to "speaking out when necessary." And 'I think' this interview is a valuable conversation where you can capture subtle nuances about him. We started talking to Mabel about his childhood years in a town in Mersin, his mother Maya, a truck driver father, his sibling, his stutter, and feeling different even at the age of 3-4. His curiosity about Istanbul, his love of music, dentistry, dormitory years, working in a job he didn't want 'out of loyalty to his family,' first discoveries, albums, restrictive contracts, friendships, teams, self-discovery, loves-albums-music videos-stage, and dreams... A very real conversation awaits you with Mabel Matiz, whose "most Tarkan-like quality is secretly entering the bloodstream, swaying."

Original title: 239- Mabel Matiz

Original description: Konuğum, şarkılarıyla olduğu kadar estetik anlayışı, samimi duruşu ve "gerekli olduğunda ses çıkarma" duyarlılığıyla da toplumda geniş bir dinleyici kitlesi edinmiş biri; müzisyen Mabel Matiz. Ve 'bence' bu söyleşi, onun hakkındaki ince nüansları yakalayabileceğiniz değerli bir sohbet. Mabel ile konuşmaya Mersin'in bir kasabasındaki çocukluk yıllarından, annesi Maya'dan, tır şoförü bir babasından, kardeşinden, kekemeliğinden, daha 3-4 yaşında bile kendini farklı hissetmesinden konuşarak başladık. İstanbul merakı, müzik sevgisi, diş hekimliği, yurt yılları, istemediği bir işte 'aileye vefadan' çalışıyor olmak, ilk keşfedilişler, albümler, kelepçe sözleşmeler, dostluklar, ekipler, kendini tanıma, aşklar-albümler-klipler-sahne ve hayaller... "En Tarkan özelliği, salına salına gizlice kana girmek" olan Mabel Matiz ile çok gerçek bir sohbet sizleri bekliyor.

My guest is theater, cinema and TV series actress, voice actor, educator Tilbe Saran. Tilbe Saran is someone who "makes issues issues", reads a lot, does her best to understand, sensitive, understanding, listening, sharing. Her love of nature and animals is abundant... However, aside from these impressive human qualities, Saran is a world-class theater actress who has received many awards from her early years to the present. We started our conversation with Tilbe Saran by talking about her anthropologist mother, Nephan Saran. We talked about Saran's start in theater, her early years, her marriage-divorce, her enviable relationship with Cüneyt Türel for many years, the Kenters, Dormens, City Theater, Aksanat Prodüksiyon Theater years; all of them as the only child of a hard-working mother and a lawyer father. We talked about many things... How to be a good actor, body-theater relationship, Afife / Afife Jale, of course Stanislavski, of course Anton Chekhov, Atölye Portakallık, appetite for life, love of food, vegetarianism, audio books from the Harry Potter series to Sapiens, "Istanbulness" and much more... "Everywhere is a desert alone," said Chekhov; we look forward to multiplying by listening...

Original title: 238 - Tilbe Saran

Original description: Konuğum tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı, eğitimci Tilbe Saran. Tilbe Saran "Meseleleri mesele edinen", çok okuyan, anlamak için elinden geleni yapan, duyarlı, anlayışlı, dinleyen, paylaşan biri. Doğa, hayvan sevgisi gani gani... Ancak bu etkileyici insani özellikleri bir yana Saran, ilk yıllarından bugüne pek çok ödül almış, dünya standartlarında bir tiyatro oyuncusu. Tilbe Saran ile sohbete, antropolog annesi Nephan Saran'dan konuşarak başladık. Çok çalışan bir anne ile hukukçu bir babanın tek çocuğu olan Saran'ın tiyatroya başlayışı, ilk yılları, evliliği-ayrılığı, Cüneyt Türel ile yıllar süren imrenilesi ilişkisi, Kenterler, Dormenler, Şehir Tiyatrosu;, Aksanat Prodüksiyon Tiyatrosu yılları; hepsinden konuştuk. Çok şeyden söz açtık... Nasıl iyi oyuncu olunur, beden-tiyatro ilişkisi, Afife / Afife Jale, tabii ki Stanislavski, tabii ki Anton Çehov, Atölye Portakallık, yaşama iştahı, yemek sevgisi, vejetaryenlik, Harry Potter serisinden Sapiens'e sesli kitaplar, "İstanbulluluk" ve daha pek çok şey... "Tek başına her yer çöldür" demiş Çehov; dinleyerek çoğalmaya bekleriz...

Konuğum sanatçı, sanat tarihçisi, akademisyen, yazar ve küratör Emre Zeytinoğlu. Bir gün Emre Bey'in bir söyleşisini izliyordum... "Bir sanatçı ne yaparsa yapsın. Dünyanın en şahane sanatçısı olsun, onun yanında onun değerlendirecek, onu yorumlayacak ve onu başka düşüncelere aktarabilecek bir entelektüel grup yoksa, bir teori grup yoksa o sanatçı yaptığıyla kalır. Ne kadar üst düzeyde sanatçı olursa olsun" ifadesi beni çok etkilemişti... Buradan çıktık yola... Sanattan futbola, sokağı anlamaktan klişelere pek çok konuda sohbet ettik. Biz bu kaydı Türkiye'de 'konuşma konularının yönünü kendi eksenine çeken' 19 Mart 2025 günü öncesi karlı bir günde yapmıştık... Bu notu da düşmeliyim. İyi dinlemeler...

Bu bölümde konuğum Silk & Cashmere markasının kurucusu ve 30 yıla yakın yöneticisi olan Ayşen Zamanpur. Ayşen Hanım ile sohbete 'çok taşınmalı' çocukluğundan, okullarının ve ailesinin ona kazandırdıklarından konuşarak başladık. Ardından Şişecam'daki planlama yılları, Galleria-Benetton ile perakendeye giriş ve 1992 yılında daha da bilinmez olan Çin'le iş yapmaya başlaması... 'Kaşmir'in peşinde, uluslararası bir marka olma yolunda yapılanlar, kurumsal ya da durumsal konular, 'işkadını olmak', farklı farklı ortaklıklar, girişimcilik ruhu, devirler, yeni teknolojiler, doğrular, yanlışlar, mücadeleler... Bu sponsorlu bir yayın değil. (Ayşen Hanım buna kızar ama:) Silk & Cashmere markasının ismini duymamış da olabilirsiniz, tutkunu da olabilirsiniz. Sonuçta kurucularının ruhunu da taşıyan bir girişimin, yıllar yılı nasıl bir yolculuk yaptığını, düşmeleri kalkmaları güleç ve heyecanlı bir sesten, sıra dışı kıvrak bir zihinden dinlemek çok öğretici olabilir. İyi dinlemeler.

Bu bölümde konuğum davranış nörolojisi ve nöropsikiyatri alanlarında çalışan Doktor Diler Acar. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi'ndeki eğitiminin hemen ardından ABD'ye giden, oradaki eğitim ve araştırmalarının ardından yaklaşık 25 yıl boyunca Harvard Üniversitesi’ne bağlı Brigham and Womens Hospital’da Davranışsal Nöroloji bölümünde çalışan Acar, 2022 yılından bu yana Türkiye'de. Özellikle demans ve alzheimer üzerine çalışan Acar ile özellikle dünyada olduğu gibi ülkemizde de görülme sıklığı artan Alzheimer üzerine konuştuk. Birkaç konu başlığını da yazayım: Alzheimer nedir, tanısı nasıl yapılır? Hangi tür unutkanlıklar birer belirtidir? Alzheimer genetik mi, kaç yaşlarında görülüyor, belirtileri nelerdir? Demans nedir, Alzheimer nedir? Alzheimer önlenebilir mi, iyileşebilir mi? Çevresindeki yüzleri tanımayan, bir kaza ile daha önce bilmediği bir dili konuşmaya başlayan, derinlik algısını yitiren, karakter değişimi gösteren hastalar Sudoku, bulmaca çözmek ne kadar etkili? Hangi fiziksel ve ruhsal şartlar beyin için iyi, hangileri çok kötü? Menopoz, az uyku, stres, ağız temizliği, kardiyovasküler hastalıkların zihne - Alzheimer'a etkisi.

Nasıl Olunur’un 234’üncü bölümünde konu menopoz; konuğum Operatör Doktor Banu Çiftçi. Çiftçi, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı. Mesleğinin ilk yıllarını da özellikle bu alanda başarılı çalışmalar yaparak, çocuk sahibi olamayan pek çok kişinin anne-baba olmasını sağlayarak geçiriyor. 34 yaşında aniden yaşadığı 'erken menopoz' süreciyle başka bir döneme giriyor. O dönemleri yayına bırakayım... Bugün sadece ve özellikle menopoz üzerine çalışan, sürekli araştıran biri Op. Dr. Banu Çiftçi. Belki konuğum hakkında çok özel bir bilgi verdim ama bu durum hem yayını başkalaştırdı hem de Banu Hanım’ın menopozu anlama, anlatma, kadınlara derman olma çabasının daha iyi anlaşılmasını sağlayacağını düşünüyorum. Bazı konu başlıkları da vereyim:   ·      Menopoz nedir? Hastalık mıdır? ·      Menopoza girmesek oluyor mu? ·      Menopoz dönemleri, yaş aralıkları neler? Menopoz geciktirilebilir mi? ·      ‘Aslında’ östrojen nedir? Progesteron nedir? Vücutta ne işe yarar, yokluklarında ne gibi sıkıntılar yaratırlar? ·      Hormon tedavisinin yeri ve önemi! Nedir, ne değildir? ·      Menopoz döneminde devlet desteği ·      Erken menopoz nedir? ·      Erken menopozdan geri dönüş var mı? ·      Menopoz dönemi belirtileri, yapılması gerekenler… ·      Biyoeşdeğer hormon tedavisi nedir, ne değildir? ·      Menopoz-hormon-kanser ilişkisi hangi dönemde nasıl kuruldu? Bugün neredeyiz? ·      Menopoz ile ilgili doktor desteği ne zaman alınmalı, geç kalmak söz konusu mu? . . Ne mutlu ki, bu bölümde bir de destekçim var: Penti. Konuğum bile belli değildi. Markanın iki yıllık bir çalışma süreci sonunda ‘Benim Menopozum’ isminde kolajen içerikli, serinleten, ultraviyole etkili iç çamaşırları, pijama ve atletleri içeren bir serisi olduğunu öğrenince ben aradım onları. Onların araştırmalarını, yaş almayı kucaklayan ‘pro-aging’ kavramına yaklaşımlarını da aktarmak istedim. Özetle benim bir #işbirliğim var bu bölümde. Banu Hanım’ın bu durumla bir ilgisi yok ama incelik gösterdi. Bu defa "umarım seversiniz" demeyeceğim bölüm için, umarım "bu bölümden çok faydalanırsınız"; iyi gelsin!

Konuğum bağlama üstadı, Türk halk müziği sanatçısı ve eğitimci Erdal Erzincan. Soyadı Erzincan, ancak Erdal Bey aslında Erzurumlu; o 10 yaşına gelene kadar elektriği olmayan bir köyde büyümüş. Ama o köyde bağlama var, uzun ve sürekli sohbetler, hikâyeler var. Kendi değimiyle hepsinin değerini sonradan anlıyor. İstanbul'a geliş, inşaat işçiliği yaparak 4 çocuğunu okutan ve aslında müzisyen olmak isteyen bir babası, hafızası iyi "hikaye saklayıcısı" bir annesi var... 4-5 yaşında bağlama çalmaya başlayan Erdal Bey ile sohbete çocukluğundan konuşarak başladık. Sonrasında... Müzikten, türkülerden, âşıklardan, köyden-şehirden, dervişlerden, köklere dönmekten, duygulardan, kelimelerden, birlikte oluşturulan hafızadan, kayıt altına almaktan, çok çalışmaktan, samimiyetten, ustalardan-çıraklardan, aydınların yanılgılarından, Batı'dan-Doğu'dan, Anadolu'dan, kadından-erkekten-çocuktan, hatta bıyıktan, şelpeden, tezeneden, mazlumdan, umuttan, muhalefetten, eskilerden, günümüzden, sorumluluklardan, bağlamanın hatırlattığı pek çok şeyden konuştuk... Ve tabii ki yıllardır köy köy gezerek çocuklara ücretsiz bağlama eğitimi veren, sözlerin-hafızaların kaydını tutan Erdal Erzincan Gezici Bağlama Atölyesi'nden de söz açtık. Çok güzel bölüm; dinleyiniz...

Konuğum, şarkılarının sözlerini de kendi yazan bir müzisyen, şair ve şimdi roman yazarı Can Bonomo. Bonomo ile sohbete ‘Ateşli Silahlar ve Bilardo’ adlı kitabından konuşarak başladık; çocukluğundan, İzmir’den, radyoculuk günlerinden, ilk albümüne giden yoldan ve sonrasından, uzun yıllar dağılmayan ekiplerle işler yapmaktan, yemekten, şairden, şiirden, resimden, ilişkilerden, çok yönlü olmaktan, ilgi alanlarından, neşeden ve daha pek çok konudan söz açtık. Ve onun değimiyle “Podcast yapmanın, tekne sahibi olmaya benzemesi”ne de vurgu yaptık mı; yaptık! Zengin işi gibi biraz podcast yapmak, durduğu yerde yakıyor ve belki de en iyisi arkadaşının podcasti:)

Bu bölümde iki konuğum var; ikisi de tiyatrocu. Nezaket Erden ile Hakan Emre Ünal. Nezaket de Emre de genç yaşlarında şöhreti de, başarıyla gelen beğeniyi de tiyatroyla elde ettiler. Nezaket, eşi Emre ile birlikte Latife Tekin'in etkileyici eserinden uyarladıkları "Sevgili Arsız Ölüm'den - Dirmit" adlı tek kişilik oyunla çok beğenildi. Emre de keza Trom, N’Olcak Bu Yusuf Umut’un Hali gibi pek çok tek kişilik oyunla, yönetmenlik ve yazarlıkla kendini kanıtladı. İkisi de farklı geçmişlerden, zorluklardan çıkıp tiyatroda, ardından da ekranda kendilerini gösterdiler. "Bizden" hikayelerde de bize bizi anlatan işler yaptılar... . Profesyonel futbolcu olma yolunda ilerlerken sakatlanıp neredeyse dünyaya küsen, kendini insanlara kapatıp asosyal bir öğrencilik dönemi yaşarken tiyatroyla hayata dönen Bursalı Hakan Emre'yi dinlerken etkileniyor insan... Nezaket'in 3 kız kardeşiyle, Mersin'de şehirde ve köyde geçen yaşamını, "ilk karşılaşmalarını", heyacanlarını, korkularını, deneyip yanılmalarını ya da başarılarını dinlemek ise insana çok şey öğretiyor. Genç, çok düşünen, çok çalışan, 'oynayan', kendilerini kimi zaman kanatarak iyi bir şeyler yapmaya çalışan bu çifti dinlemek ufuk açıcı. Hem gülümseyecek hem sorgulayacak hem de -bence- daha çok oyun izlemek isteyeceksiniz... Dinleyiniz...

Bu bölümde konuğum İş Bankası ve Şişecam Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Bali. Bali ile sohbete şu sorunun yanıtını arayarak başladık; "Türkiye çocuklarına hâlâ kısıtlı imkanlarla bir yerlere gelme fırsatı veriyor mu?" Gaziantep'in İslahiye ilçesinde başlayan bir yaşam, 5 çocuklu bir ev, Almanya'da çalışan bir baba ve çok okuyan hükümet gibi bir anne... Büyük bir gayret ile kazanılan ve içinde var olunan ODTÜ, iktisat, okuma aşkı, iş yaşamı ve daha pek çok şey... Adnan Bey'in deyişi ile 'matruşka' gibi açıldıkça açılan, kitaplardan filmlere uzanan bir sohbet ve tabii ki 'biraz ekonomi'. Bu defa sadece kendi sorularımı sormadım; onlara da sürpriz olacak, Türk Eğitim Vakfı (TEV) öğrencilerinin ekonomiden eğitime tavsiye istedikleri soruları bile Adnan Bey'e yönelttim. Keyifli bir sohbet sizleri bekliyor...

Konuğum akademisyen ve yazar, Cambridge Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşe Zarakol. Zarakol önce birbirine benzemez görülen üç ülkeyi, Türkiye, Japonya, Rusya'yı, iki sosyolojik kuram yardımıyla karşılaştırdığı "Yenilgiden Sonra: Doğu Batı ile Yaşamayı Nasıl Öğrendi" adlı kitabıyla büyük ilgi gördü. Ardından "Batı’dan Önce -Doğu Dünya Düzenlerinin Yükselişi ve Düşüşü" adlı, uluslararası ilişkilerinin tarihini değim yerindeyse 'yeniden yazan' kitabıyla pek çok uluslararası ödül aldı. Bu kitapların da rehberliğiyle Zarakol ile Doğu'yu, Batı'yı, bugünkü krizleri, kaosu, geçmişi, geleceği ve Türkiye'yi konuştuk.

Konuğum ayakkabı tasarımcısı, sanatçı Safa Şahin. Yetenek, azim ve çok isteyip çalışarak hâlâ bir şeylerin değişebileceğini gösteren bir hikâyesi var Safa'nın. Yozgat'ta doğup büyüyen, lise döneminde abisinin üniversite için geldiği İstanbul'da farkına varana kadar "derste de resim çizilebilen bir okul"un varlığından haberdar olmayan, sonra Konya'da Güzel Sanatlar okuyan, yok paraya ayakkabı sanayiinde çalışan biri Safa Şahin. "Sanat orada" diyerek yaşamaya çalıştığı İstanbul'da çok zor günler geçirir, her güne bir ayakkabı tasarımı yapıp Instagram'da paylaşırken, Nike'dan teklif alan, 100 dolar ve neredeyse hiç İngilizce ile gittiği ABD'de hayatı değişen, ardından Balmain'e baş sneaker tasarımcısı olan, bugün de pek çok ünlü, dünya çapında firmaya ve isme ayakkabı tasarlayan biri...

Fırat Neziroğlu, kendi dokuma tekniğiyle Türkiye’de ve dünyada bir yere gelen, tezlere konu olan, "kralların, kraliçelerin portrelerini dokuyan" biri. Bir sanatçı. Ama aynı zamanda hakkını vere vere dansçı, akademisyen ve eğitimci. Şahane bir Nasıl Olunur hikâyesi... Hem insan hikâyesi olarak çok derin-katmanlı, hem de özellikle Türkiye'nin dokumalarına-kumaşlarına dair çok şey öğreneceğiniz bir bölüm. MS ve parkinson hastalarının ya da hasta yakınlarının da ilgisini çekeceğini düşündüğüm bir yanı var... . . Önce dansçı, sonra akademisyen olan Neziroğlu, 12 yılın ardından iş yerinde gördüğü psikolojik baskıların sonunda kendi yöntemiyle tarihin en enteresan istifa mektuplarından birini veriyor; mobbing yapanları bir tuvalet paravanı arkasında, alttan giysileri görünür şekilde tablolara dokuyan Fırat, bir sergi hazırlıyor. Aynı zamanda istifası olan sergi davetiyesinde de arkadan kendisini dokuduğu "İşeyen Fırat" adlı eseri var... Bu sergi ve eser ona sanat dünyasının kapılarını açıyor ve Fırat'ın o eseri Sotheby's Christie's gibi müzayede evlerinde satılıyor. Sonrasında onlarca hikaye; sergiler, ağır bir hastalık, onu atlatma evresi, yurtdışına açılma, kumaş-dokumaya tutku, köy köy geziler, Türkiye'nin muhteşem dokulamarı ve kumaşlarını tanırken ilginç birliktelikler, yine dans, Küçük Prens'ten Müzeyyen Senar'a ilişkiler, parkinson ve MS hastalığına dokumanın etkisi... Dolu dolu, çok güzel, bol kahkahalı şahane bir bölüm... Fırat ve Tarçın ile çektiğimiz bu bölümün dakikasını kaçırmamanızı dilerim...

Nasıl Olunur'un bu bölümdeki konuğu, bu podcast serisinin ilk günlerinden bu yana konuk etmek istediğim biri; felsefeci, eğitimci Prof. Dr. İoanna Kuçuradi. Kuçuradi ile 1997'den bu yana yöneticiliğini yaptığı Maltepe Üniversitesi İnsan Hakları ve Felsefesi Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde buluştuk. "Ben hiçbir özel soruya yanıt vermem" dedi ilk, gülerek; şaşırdım... "Neleri özel sayıyoruz?":)! İoanna Hanım için "Kaç dil biliyorsunuz?" sorusu bile özel bir soru olabiliyor ama Alman felsefecileri, üniversite eğitiminin son yıllarında öğrendiği Almanca ile ana dillerinden okuması benim için önemli mesela… Ya da onu bu kadar sabırlı, çalışkan, sade, doğal yapan şeyleri merak ediyorum veyahut sergi açacak kadar kanaviçe işlemesi, havalimanlarının onun şiir okuma yeri olması ilgimi çekiyor... Biraz sordum:) Ama karşımda Türkiye'de felsefi düşüncenin yaygınlaşması ve insan hakları kavramının anlaşılıp savunulmasında önemli rol oynamış, Türkiye'nin felsefe alanında dünya çapında temsil edilmesini sağlamış bir isim var... Ana konumuz tabii ki felsefe idi. İoanna Kuçuradi ile onun çok önem verdiği 'değerler' kavramından insan haklarına, ilk isyanından insanların ayrılıklarına değil aynılıklarına dikkat kesilişine, çocuklar için felsefeden şiire pek çok konuda söz açtık. Dinleyiniz...

Konuğum bir ressam, Mehmet Sinan Kuran. O çocukluğundan beri resim yapan, bugün sergiler açan, eserleri pek çok koleksiyonerde olan bir sanatçı. Ancak 45 yaşına kadar bu böyle değildi. Her zaman resim yapıyor olsa da yaptığı işler hep değişti. Varlıklı bir ailenin çocuğu olarak büyüdü ancak, 80'lerdeki banker krizlerinin ardından babasının batışı ve anne-babasının ölümünün ardından hayat şartlarının değişimiyle, ağırlı olarak Karaköy Perşembe Pazarı'nda çalıştı. Getir götür işlerinden naylon faturacılığa, temizlik ya da güvenlik işlerinden puro ve içki satıcılığına pek çok iş yaptı. 45 yaşına geldiğinde ise aşık olduğu ve "Senin ressamlık dışında bir iş yapman abesle iştigal" diyen kadın sayesinde 'resmen' ressam olan Kuran ile o yıllarından sanata, çocuklardan genç sanatçılara pek çok konuda konuştuk. İlginç bir yayın; dinleyiniz...

Bu bölümde konuğum bir iş insanı, KÜTAŞ Gıda Grubu'nun Yönetim Kurulu Başkanı, CEO'su Kazım Gürel. Dünyanın farklı ülkeleri ve Türkiye'deki baharatlar, onların işlenişi ve farklı yemeklerde kullanılışı üzerine çok şey öğrenebileceğiniz bir bölüm bu. Üstelik Türkiye'nin baharat ve bazı endemik bitkileriyle, bunları işleme teknolojisinde ne kadar ileri olduğunu görüp şaşırabileceğiniz de bir bölüm... Şaşırtıcı, ilgi çekici, öğretici. Kazım Gürel, aynı zamanda tam bir dünya insanı. İzmir'de başlayan yaşam yolculuğu, 8 yaşında İngiltere'ye yatılı okulda okumaya gitmesi, eğitimleri ve İsviçre'den Japonya'ya, ABD'den Fransa'ya pek çok ülkede ticaret tecrübesiyle zenginleşiyor. Gürel, yurtdışında Türkiye'nin lezzetli değerlerini tanıtmak için başlatılan "Turkish Tastes" projesini de bölüm içinde anlatıyor. Gençlere, aile işini yapanlara önerilerin de olduğu bu bölümü kaçırmayın.